Regelmatig krijgen wij vragen van mensen die een rechtsbijstandsverzekering hebben met betrekking tot de vrije advocaatkeuze. Hoe zit dat precies met die Vrije Advocaatkeuze?

Het beleid van de overheid is erop gericht om te voldoen aan de eisen die Europa stelt met betrekking tot de rechtsbijstand. Iedereen heeft daarop recht en om dat recht veilig te stellen hebben bepaalde categorieën mensen recht op gefinancierde rechtsbijstand. Dus de overheid betaalt voor hen een gedeelte /grotendeels de kosten van rechtsbijstand. De Raad voor Rechtsbijstand regelt de gesubsidieerde rechtsbijstand in Nederland. Bedrijven worden in het algemeen geacht om zelf regelingen te treffen met betrekking tot rechtsbijstand. Maar de grote tussengroep, de meer draagkrachtigen, mogen die kosten zelf dragen. Het is die categorie die interessant is voor de RechtsBijstandsVerzekeraars. De burger die met zo’n verzekeraar in zee gaat, heeft meestal zich akkoord verklaard met een polis waardoor het recht van de verzekerde op vrije keuze van raadsman wordt ingeperkt. Zo’n polisvoorwaarde is te absoluut. De verzekerde mag zelf een advocaat naar vrije keuze kiezen, zodra een gerechtelijke of administratieve procedure wordt gevoerd. Er is een EG-richtlijn (87/344) die uw vrije advocaatkeuze waarborgt. Op 7 november 2013 heeft het Europese Hof van Justitie daar een belangrijke uitspraak over gedaan: In de eerste plaats heeft u zelf het recht uw advocaat te kiezen, in situaties waarin noodzakelijk is dat een advocaat voor u optreedt. Maar bovendien mag de verzekeraar niet zelf beslissen, of een advocaat nodig is. Daar heeft u ook zeggenschap in. Dan gaat het niet alleen om de vraag of rechtsbijstand door een advocaat verplicht is (zoals bij een civiele rechtbank-procedure), maar ook de aard en het belang van de zaak en de ervaring van de advocaat op een bepaald terrein kunnen daarbij een rol spelen. Wat nog wel is gebleven, is de voorwaarde dat er in ieder geval sprake moet zijn van een procedure. Zo staat het immers ook in de richtlijn. Met andere woorden: de verzekerde kan nog steeds niet zelf beslissen een advocaat in de hand te nemen voor een geschil waar nog géén sprake is van een procedure bij de rechter, strafrechtelijk, administratief of civiel. In dat geval moet de verzekerde zich dus nog steeds tevreden stellen met een jurist van de rechtsbijstandsverzekeraar. Als deze geen specialisten in dienst heeft, is de verzekerde in die gevallen dus nog steeds terug bij af, omdat er juist in de (niet rechterlijke) voorprocedures (bijvoorbeeld het indienen van zienswijzen en/of een bezwaarschrift) juridische fouten gemaakt kunnen worden wegens gebrek aan specialistische kennis In geval van een geschil tussen verzekering en verzekerde is de verzekeringsmaatschappij gehouden de verzekerde te wijzen op het voorkomen van een bindend advies als er verschil van mening bestaat hoe een geschil tussen de verzekerde en de partij aan de andere zijde te regelen.